Çocuklarda Kaygı: Ne Zaman Normal, Ne Zaman Destek Gerekli?

Kaygı, insanın tehlikelere karşı hazırlıklı olmasını sağlayan doğal bir tepkidir. Ancak bu tepki çocuklarda çok yoğun yaşandığında günlük yaşamlarını zorlaştırabilir. Peki, hangi kaygılar normal gelişimin bir parçasıdır, hangileri profesyonel destek gerektirir?

Çocuklarda Kaygı Neden Oluşur?

Çocuklar büyürken dünyayı tanımaya, kuralları öğrenmeye ve güvenli alanlarını genişletmeye çalışırlar. Bu süreçte bazı durumlar çocukta kaygıya neden olabilir:

Ayrılma kaygısı: Özellikle 2–6 yaş aralığında, çocuğun bakım verenden ayrılmak istememesi normaldir.

Performans baskısı: Okul başarısı, sınavlar, spor veya sosyal ortamlardaki beklentiler çocukta kaygı yaratabilir.

Aile içi gerginlik: Ebeveynler arası çatışmalar, boşanma, ekonomik sorunlar gibi durumlar çocuklarda güvensizlik hissine yol açabilir.

Travmatik deneyimler: Kaza, hastalık, kayıp gibi olaylar sonrası çocuklar uzun süreli kaygı geliştirebilir.

Kaygı Belirtileri Nelerdir?

Çocuklar kaygılarını her zaman açıkça ifade edemez. Bu nedenle aşağıdaki belirtiler dikkatle gözlemlenmelidir:

Karın ağrısı, mide bulantısı, baş ağrısı gibi fiziksel şikâyetler

Uyku sorunları (kâbuslar, uyumakta zorlanma)

Aşırı utangaçlık, içe kapanma

Dikkat dağınıklığı, ders başarısında düşüş

Aileden ayrılmakta zorlanma

Sürekli "ya şöyle olursa?" tarzında endişe cümleleri

Ebeveyn Ne Yapabilir?

Duyguyu küçümsemek yerine anlamaya çalışın: “Bunda korkacak ne var?” demek yerine, “Bu seni biraz endişelendirmiş gibi görünüyor” demek çocuğun duygusunu sahiplenmesine yardımcı olur.

Güvende olduğunu hissettirin: Rutinler, net sınırlar ve sabırlı iletişim çocuğa güven verir.

Model olun: Kendi kaygınızı nasıl yönettiğinizi fark ettirerek çocuğa örnek olun.

Gerekirse profesyonel destek alın: Uzun süreli, yoğun ya da işlevselliği bozan kaygı durumlarında bir uzmandan yardım almak önemlidir.

Unutulmamalı ki...

Her çocuk zaman zaman kaygı yaşayabilir. Önemli olan bu duygunun yönetilebilmesine destek olmaktır. Erken dönemde yapılan psikolojik destek, çocuğun yaşam boyu ruhsal sağlığını olumlu etkiler.